نقش کامپیوتر در نگهداری و پردازش اطلاعات در کلیه شاخه ها و رشته های علمی ، فرهنگی ، اقتصادی، اجتماعی ، صنعتی و خدماتی، در نیم قرن اخیر روز به روز افزایش یافته است . در چند دهه آخر قرن بیستم با گسترش سریع کار با شبکه ، به ویژه شبکه جهانی اینترنت ، اثر کامپیوتر همراه با ارتباطات ، بسیار مهم شده است . وضع حاضر ایجاب می کند که مدیران مالی ، حسابداران و حسابرسان با اصول کار کامپیوتر و شبکه های کامپیوتری و روش استفاده صحیح از آن ، آشنایی داشته باشند. در مواردی که صاحب کار تمام یا قسمت عمده ای ز اطلاعات مالی را با استفاده از شبکه ، ثبت و توسط کامپیوتر پردازش می کند ، حسابرس باید به سیستم ها و شبکه کامپیوتری رسیدگی کند. در ادامه این مقاله با شرکت حسابرسی اقتصاد قرن همراه باشید.
با توجه به گسترش کاربرد کامپیوتر و شبکه های داخلی و جهانی در زمینه های تجاری و ایجاد سیستم های مالی و اطلاعاتی در شرکتها و واحد های اقتصادی و لزوم رسیدگی به صورت های مالی موسساتی که از سیستم های مالی کامپیوتری و شبکه ای استفاده میکنند. پژوهش درباره جوانب مدیریت و حسابرسی سیستم های کاربردی و شبکه های کامپیوتری ، همواره مورد توجه مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی بوده است . در این راستا ، از حدود پانزده سال پیش ، ابتدا مسائل مربوط به رسیدگی به سیستم ها و شبکه های کامپیوتری و سپس استفاده از کامپیوتر در کلیه مراحل حسابرسی ، مورد ببرسی قرار گرفت . حاصل این بررسی ها ، انتشار کتاب “روش مطالعه و ارزیابی کنترل های داخلی در سیستم های کامپیوتری” ( نشریه شماره ۷۳ –تیر ۱۳۶۶) و کتاب “حسابرسی سیستم های کامپیوتری” (نشریه شماره ۸۳ – آذر ۱۳۶۸) بود. در این نشریه ، روش های حسابرسی کامپیوتر های بزرگ یا متوسطی که در یم مرکز خدمات کامپیوتری مورد استفاده قرار می گیرد و سیستم های کاربردی آنها به روش پردازش دسته ای است ، شرح دده شده است. پیرو نشریات مزبور “فرهنگ اصطلاحات کامپیوتر و شبکه های کامپیوتری” (نشریه شماره ۹۱) نیز در مهر ۱۳۷۲ منتشر شد.
در ادامه و به منظور تکمیل نشریات قبلی در زمینه حسابرسی کامپیوتری ، کتاب بعدی با عنوان کلی “حسابرسی کامپیوتری” که عنوان کلی نشریات قبلی و در دست تهیه مربوط به این عنوان م باشد و عنوان اختصاصی “بکارگیری نرم افزارهای عمومی در حسابرسی” (نشریه شماره ۱۱۶ اسفند ۱۳۷۶) به علاقه مندان به این رشته تقدیم گردید. در راستای تغییرات چند سال اخیر ، مطالب کتاب “حسابرسی سیستم های کامپیوتری” بازنگری و در سال ۱۳۷۷ تجدید چاپ شد. با عضویت مرکز در انجمن حسابرسان سیستم های اطلاعاتی و دستیابی به استاندارد های وضع شده در آن انجمن ، کتاب “حسابرسی کامپیوتری – استاندارد های حسابرسی سیستم های اطلاعاتی کامپیوتری (نشریه شماره ۱۳۰) در دی ۱۳۷۸ در دسترس علاقه مندان قرار داده شد.
اینک نیز مسائل خاص حسابرسی شبکه های کامپیوتری در این نشریه تقدیم علاقه مندان می شود. بررسی کتابها و نشریات مرجع نشان می دهد که انجمن های حسابداری و حسابرسی تا کنون به نشر راهنمای ویژه ای برای حسابرسی شبکه های کامپیوتری اقدام نکرده اند و این برای اولین بار است که اصول حسابرسی مربوط به رسیدگی به شبکه ، توسط یک مرجع حسابداری و حسابرسی منتشر می شود. بنابراین ، برخی از روش ها و فرم های پیشنهادی در این نشریه در هیچ یک از کتابهای مرجع که در دسترس بوده است ، وجود ندارد . امید است که این نگرش جدید بتواند مفیدتر از کتابهای مرجعی باشد که در تهیه این کتابب از آنها استفاده شده است.
مسئولیت تالیف این کتاب را آقای ناصر آریا به عهده داشته اند و در این امر از راهنماییها و هدایتهای کلیه همکاران مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی به ویزه توجه خاص و راهنماییهای گرانقدر آقای عباس ارباب سلیمانی برای پیاده کردن اصول حسابرسی در محیط شبکه و همکاری آقای دکتر کامبیز قربان دوست حقیقی بهره برده است. آقای مهندس مازیار چیت ساز و سرکار خانم بهنازعابدی نیز بخش های اول و دوم این کتاب را از دیدگاه فنی ، ویرایش کرده اند.
سرانجام ، انتظار این است که همکاران حسابدار و حسابرس و متخصصان کامپیوتر و شبکه های کامپیوتری و سایر علاقه مندان و اساتید این رشته و رشته های وابسته ، با ابراز نظرات خود ، ما را در تکمیل و به ثمر رساندن این شاخه از علوم مالی یاری فرمایند .
واحد تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی
مدیران محاسب اقتصاد قرن