آیین اخلاق حرفه ای در محیط حسابداری مالی

آیین اخلاق حرفه ای در محیط حسابداری مالی

در حسابداری، همانند سایر ابعاد تجارت، معضلات اخلاقی مکرراً رو در رو قرار می­گیرند. برخی از این معضلات، ساده و به آسانی قابل حل می­باشند. اما، بسیاری از آنها پیچیده هستند و راه حل­های آشکاری برایشان وجود ندارد. تمرکز واحدهای تجاری بر به حداکثر رسانیدن سود، مقابله با چالش­های رقابتی و تأکید بر نتایج کوتاه مدت، حسابداران را در محیطی مملو از تضاد و فشار قرار می­دهد. سؤالات اساسی نظیر آیا این شیوه مخابره اطلاعات مالی خوب است یا بد؟ درست است یا نادرست؟ در این شرایط من چه باید بکنم؟ و … نمی­تواند به سادگی از طریق پناه بردن به اصول عمومی پذیرفته شده یا پیروی از قواعد حرفه پاسخ داده شوند. شایستگی و مهارت حرفه ای نیز هنگامی که تصمیمات اخلاقی رو در رو قرار می­گیرند کفایت نمی­کند.

در ادامه این مقاله با شرکت حسابداری و حسابرسی اقتصاد قرن همراه باشید.

انجام کار صحیح و اتخاذ تصمیم صحیح، همیشه آسان نیست. چیز صحیح همیشه مشهود نمی­باشد و فشارهایی برای گذر از پیچ و خم مقررات، برای شرکت در بازی، برای نادیده گرفتن آن، میتوانند مورد توجه قرار گیرند. برای مثال، آیا تصمیم من بر عملکرد شغلی­ام تأثیر خواهد گذاشت؟ آیا رؤسای من ناراحت خواهند شد؟ آیا همکاران از من دلگیر خواهند شد؟ این­ها ازجمله سؤالاتی هستند که اغلب در اتخاذ یک تصمیم اخلاقی دشوار با آن مواجه می­شوید. علت دشوار بودن تصمیم این است که اجماع عمومی برای فرموله­ سازی یک سیستم اخلاقی جامع برای ارائه رهنمودهای لازم به وجود نیامده است.

به هر ترتیب آییین اخلاقی کاربردی هنوز لازم و ممکن می­باشد. در اینجا گامهایی را که شما ممکن است در فرآیند آگاهی اخلاقی و تصمیم گیری بکار گیرید معرفی می­کنیم

1. یک وضعیت اخلاقی یا معضل اخلاقی را تشخیص دهید. اولین گام آن است که بدانید چه هنگام شما مشکل دارید. برای این کار، شما باید شئونات اخلاقی و وجدان شخصی خود را در نظر گیرید. شئونات اخلاقی شما زیر مجموعه­ای از ارزش­های جامعه می­باشد. شئونات اخلاقی از خانواده، نهادهای آموزشی، مذهبی، و عکس العمل­های خودتان نسبت به تمامی این ورودی­ها سرچشمه می­گیرند. حساس بودن به و آگاهی از اثرات (صدمه یا نفع بالقوه) اقدامات یکنفر و تصمیمات درباره افراد یا گروهها اولین گام در حل معضلات اخلاقی است.
2. از طریق شناسایی و تجزیه و تحلیل عناصر اصلی در وضعیت موجود، به سوی یک راه حل اخلاقی حرکت کنید. پاسخ هایی برای سؤالات زیر جستجو کنید:

• چه گروههایی (ذینفع­ها) ممکن است صدمه ببینند یا منتفع گردند؟
• حقوق یا ادعاهای چه کسانی ممکن است رعایت نشود؟
• کدام منافع شخصی در تضاد هستند؟
• مسئولیت و تعهدات من چیست؟

این گام ها با شناسایی و طبقه­ بندی حقایق سر و کار دارد.

1. بدیل­ها را شناسایی و تأثیر هر بدیل را بر ذینفع­های مختلف سبک و سنگین کنید. برای مثال، در حسابداری مالی، کدام روشهای بدیل برای اندازه­گیری یا گزارش مبادله، شرایط، یا یک رویداد وجود دارد. اثر هر بدیل روی افراد مختلف ذینفع چیست؟ کدام افراد ذینفع بیشترین صدمه یا منفعت نصیبشان می­گردد.
2. با توجه به تمامی شرایط و نتایج، بهترین و اخلاقی­ترین بدیل را انتخاب کنید. برخی از موضوعات اخلاقی با یک جواب صحیح سر و کار دارد. سایر موضوعات اخلاقی بیش از یک پاسخ صحیح دارند و به ارزیابی جداگانه و انتخاب بهترین یا اخلاقی ترین بدیل، نیاز است.

این فرآیند کامل سنجش حساسیت اخلاقی و انتخاب از میان بدیل­ها می­تواند – به واسطه فشارهایی که ممکن است به شکل فشارهای زمانی، فشارهای شغلی، فشارهای ارباب رجوع، فشارهای شخصی و فشارهای ممکن ظاهر شوند- پیچیده و دشوار گردد.

حسابداری و گزارشگری مالی

به تدریج که محیط تجاری پیچیده ­تر می­شود، شرکتها هم درگیر مبادلات پیچیده ­تر می­شوند. در این راستا، حسابداران باید بتوانند این مبادلات پیچیده را تجزیه و تحلیل کرده و مشکلات حسابداری و گزارشگری مرتبط با آن را برطرف نمایند. حال، لازمۀ تجزیه و تحلیل اثربخش مبادلات تجاری و مسایل مرتبط با حسابداری و گزارشگری مالی، درک ساختار زیربنای نظری حسابداری و گزارشگری مالی می­باشد.

تئوری حسابداری می­تواند در حل مسایل حسابداری کمک شایانی نماید. تئوری حسابداری و گزارشگری مالی شامل اهداف گزارشگری مالی، خصوصیات کیفی اطلاعات مالی مفید، ماهیت و تعریف عناصر صورتهای مالی (داراییها، بدهیها، درآمدها و …) و اصول شناسایی و اندازه­گیری عناصر صورتهای مالی می­باشد. اهداف گزارشگری مالی می­تواند به تعیین اینکه چه باید گزارش شود، کمک می­کند. خصوصیات کیفی به تعیین بیشتر اطلاعاتی که ممکن است برای استفاده کنندگان اطلاعات مفید باشد، کمک می­کند.

حسابداری و گزارشگری مالی به وسیله محیط اقتصادی تحت تأثیر قرار می­گیرند. به همین ترتیب، تئوری حسابداری و گزارشگری مالی نیز توسط محیط حسابداری و گزارشگری مالی تحت تأثیر قرار می­گیرد.

مفروضات محیطی

این مفروضات عبارتند از :

1. فرض شخصیت حسابداری
2. فرض دوره مالی
3. فرض تداوم فعالیت
4. فرض واحد پولی

فرض شخصیت حسابداری

پایه و اساس فرض شخصیت حسابداری بر این موضوع استوار است که حسابداران برای یک شخصیت حسابداری مشخص، به حسابداری و گزارش اطلاعات مالی می پردازند. فرض شخصیت حسابداری، مرزها و محدودیتهایی در این رابطه که چه اطلاعاتی باید در صورتهای مالی یک شخصیت حسابداری مشخص، موجود باشد را در اختیار می گذارد. برای مثال، شما در دروس اصول حسابداری آموختید که فعالیتهای اقتصادی یک واحد تک مالی باید به طور مجزا از فعالیتهای اقتصادی شخصی مالک آن مدنظر قرار گیرد.

فرض شخصیت حسابداری، مبادلات و رویدادهایی که باید در صورتهای مالی یک واحد گزارش شود را مرزبندی می­کند.

شخصیت حسابداری که گزارشهای مالی برای آن تهیه می­شود، لزوماً یک شخصیت حقوقی نخواهد بود. برای مثال، با توجه به شرایط، حسابداری می­تواند یک شرکت سهامی (یک شخصیت حقوقی) ، بخش یا دایره­ای از یک شرکت سهامی (قسمتی از یک شخصیت حقوقی) ، و یا گروهی از شخصیتهای حقوقی (که برای آنها صورتهای مالی تلفیقی تهیه می­شود)، باشد. در مورد اخیر، هرچند شرکت اصلی (مادر) و شرکتهای فرعی شخصیتهای حقوقی مجزایی هستند، اما به سبب اینکه شخصیت اقتصادی واحد گروه به دلایل مختلف در قالب چند شخصیت جداگانه ظاهر گردیده، در گزارشگری مالی این شخصیتها تماماً در قالب شخصیت واحد حسابداری که در حقیقت شخصیت حسابداری واحد اقتصادی گروه می­باشد، تلفیق می­گردند.